მგძნობელობა II ნაწილი

malTaSua kvanZi – mgrZnobiare neironebis sxeulebis grova (ruxi nivTiereba). fsevdounipolaruli neironebia.

•          kvanZamdea- fesvobrivi nervi

•          kvanZis Semdeg- spinaluri nervi

•          zurgis tvinis segmenti – zurgis tvinis iseTi ganakveTi, romelic moicavs erT wyvil wina rqas, erT wyvil ukana rqas da Sesabamis wina da ukana fesvebs.

•            

•          segmenturi sainervacio zona – malTaSua kvanZi, wina fesvi, ukana fesvi, wina da ukana rqa – amaT yvelas aqvs erTidaigive sainervacio teritoria.

•          saxeze mgrZnobelobas ganagebs samwvera nervi.

•          Tavis Tmiani nawilis ukana mxares mgrZnobelobas ganagebs kisris C2 – C3 mgrZnobiare totebi, romlebic radialurad aris ganlagebuli.

•          Linea biparieto-auriculo-mandibularis – sazRvari samwvera da C2 – C3 nervebis sainervacio zonebs Soris.

•          C4 – kiseri

•          C5 – D1 – xelebi

•          D1 – L1 – torsi

•          L1 – S1-S2 – fexebi

•          S2 – S5 – Sorisis midamo

xelebi (xeli supinaciis mdgomareobaSia)

•          C5 – C6  - zeda zedapiri, zeda cera TiTis CaTvliT

•          C7 - dorsaluri zedapiri 

•          C8 – D1 - lateraluri zedapiri, iRliis CaTvliT

•          torsi

•          D2 – laviwebi

•          D4 – ZuZus dvrilebis done (mamakacebSi)

•          D7 – D8 – neknTa rkalis done (aq ikvreba muclis kanis zeda refleqsi)

•          D9 – D10 – Wipis done (muclis kanis Sua refleqsi)

•          D11 – D12 – iliocekaluri midamo (muclis kanis qveda refleqsi)

•          L1 – sazardulis midamo

•          Ffexebi

•          zemodan qvemoT, garedan SigniT, iribad:

•          L2 – L3 – barZayis wina zedapiri muxlis CaTvliT

•          L4 – L5 – wvivis wina da terfis dorsaluri zedapiri (zemodan qvemoT, garedan SigniT)

•          S1 – S2 – fexisgulis zedapiri, wvivis da barZayis ukana zedapiri

•          S2 – S5 – Sorisis midamo.

zerele mgrZnobelobis gza

•          ukana fesvSi: medialurad dalagebulia Rrma mgrZnobelobis, lateralurad ki – zerele mgrZnobelobis boWkoebi.

•          zerele mgrZnobelobis boWkoebi, garda ukana rqisa, midis CarTul neironebTanac da wina rqis sxeulebTanac.

•          zerele mgrZnobelobis pirvel neirons hqvia gangliospinaluri gza – tractus gangliospinalis.

•          broueris kanoni: ukana rqaSi ventromedialurad lagdeba grZeli boWkoebi, dorsolateralurad – mokle boWkoebi.

•          zerele mgrZnobelobis gzis gadajvaredineba xdeba wina (rux) SesarTavSi. gadajvaredineba xdeba iribad:

•          kisris zeda segmentebis doneze gansxvaveba = 1 segmenti

•          kisris qveda segmentebis doneze gansxvaveba = 2 segmenti

•          gulmkerdis zeda = 3

•          D12-is qvemoT = 4-5 da a.S.

petrenis kanoni:  zogierT individSi D12-is qvemoT es gansxvaveba aris 5, 6, 7 segmenti (rac zurgis tvinis naxevris dazianebis dros gvaZlevs atipiur broun-sekaris sindroms;

gadajvaredinebis Semdeg zerele mgrZnobelobis meore neironi lagdeba wina gverdiT svetebSi – aqedan ukve mas hqvia spinoTalamuri gza.

auerbax-flataus kanoni: igive grZeli boWkoebis eqscentruli ganlagebis kanoni:

•          igi gulisxmobs, rom sxeulis qveda segmentebidan momavali grZeli boWkoebi (mag. fexebis) ganlagebulia centridan moSorebiT (lateralurad), xolo sxeulis zeda segmentebidan momavali mokle boWkoebi (mag. xelebis) dalagebulia centrTan axlos (medialurad). am SemTxvevaSi centrad igulisxmeba ruxi nivTiereba - wina rqa.

•          tvinis ReroSi: Rero zogadad iyofa (anatomiuri TvalsazrisiT) basis-ad, tegmentum-ad da teqtum-ad (basis – fuZe, tegmentum – Weri, tectum – saxuravi).

•          mogrZo tvinSi bazissa da tegmentums Soris sazRvari aris olivaTaSorisi sivrce.

•          spinoTalamuri gza Tavsdeba tegmentumSi lateralurad da zedapirulad. aqac ZalaSi rCeba grZeli boWkoebis eqscentruli ganlagebis kanoni.

•          spinoTalamuri gza (tractus spinothalamicus) mTavrdeba Talamusis lateraluri birTvis ventralur da ukana nawilSi.

•          SigniTa kafsulaSi: spinoTalamuri gza gadis SigniTa kafsulis ukana fexis qveda mesamedSi. aqedan midis qerqqveSa struqturaSi – corona radiata-Si da qerqSi mTavrdeba ukana centralur xveulSi (brodmanis 1, 2, 3 veli).

•          mgrZnobelobis qerquli analizatorebi:

•          pirveladi:

•          1. ukana centraluri xveuli – 1, 2, 3 veli

•          2. Txemis zemo wilaki – 5, 7 veli

•          3. damatebiTi: ukana centraluri xveulis medialur zedapirze.

•          4. meoradi: silviis napralis siRrmeSi.

Rrma mgrZnobelobis gza

•                qvemo segmentebidan momavali boWkoebi – golis kona (iqmneba gavis da welis doneze).

•                D6 - D7 segmentebidan emateba burdaxis kona (zemo segmentebidan momavali boWkoebi). ukana svetebis SemTxvevaSic ZalaSi rCeba grZeli boWkoebis eqscentruli ganlagebis kanoni, oRond aq centrad miiCneva ukana rqa.

•          პირველი ნეირონი მთავრდება გოლისა და ბურდახის ბირთვებში, მოგრძო ტვინში.

•                 აქედან იწყება მეორე ნეირონი, რომელიც ბირთვებიდან გამოსვლისთანავე გადაჯვარედინდება.

•          ამ ჯვარედინის ბოჭკოებს ჰქვია Fibrae arquate internae.

•                ეს ბოჭკოები ვაროლის ხიდის ზედა მესამედის დონეზე ერთმანეთს უახლოვდებიან და ქმნიან მედიალურ მარყუჟს(Lemniscus medialis).

     

•                გოლისა და ბურდახის ბირთვებიდან თალამუსამდე ღრმა მგრძნობელობის გზას ჰქვია tractus bulbothalamicus.

•          xidSi igi moTavsebulia tegmentumSi.

•          aqedan midis tvinis fexebSi, sadac aseve tegmentums ikavebs.

•          mTavrdeba Talamusis lateraluri birTvis ventralur da ukana nawilSi.

•          aqedan gza iseve midis, rogorc zerele mgrZnobelobis SemTxvevaSi.

bulboTalamuri gza mTavrdeba nawilobriv precentralur xveulSic.

friCis da hitcingis meTodi – Tavis tvinis qerqSi sxeulis inervaciis zonebis dadgena, qerqis gaRizianebiT.

      amgvarad, dadgenili iqna “penfildis kacuna” (exeba rogorc precentralur, ise postcentralur xveulebs):

q  qerqis medialur zedapirze (TanmimdevrobiT, medialuridan lateralurisken mimarTulebiT) – sasqeso organoebi, terfi, barZayi;

q  qerqis zemo zedapiri – mxari, torsi, mtevani, saxe, ena.

ნინო შენგელია