მგრძნობელობა I ნაწილი

•          შეგრძნება- გარემო სინამდვილის ასახვაა.

•          გაღიზიანება- ფიზიკური პროცესია

•          აგზნება- ფიზიოლოგიური პროცესია

•          შეგრძნება- ფსიქიკური

ანალიზატორი შედგება 3 ნაწილისაგან:

1. პერიფერიული- რეცეპტორი
2. აგზნების გამტარი
3. ცენტრალური ანუ ქერქული

ყველა რეცეპტორი თავისი მოდალობით ხასიათდება.

რეცეპტორი სახეები:

q    ექსტერორეცეპტორები (კონტაქტორეცეპტორები, დისტანქტრეცეპტორები)

q    პროპრიორეცეპტორები (პროპრიო-საკუთარი;  ღრმა ქსოვილებიდან-მოთავსებულია კუნთებში, მყესებში, სახსრებში, ხრტილებში, იოგებში)

q    ინტერორეცეპტორები (შინაგანი ორგანოებიდან)

რეცეპტორები მორფოლოგიურად იყოფა:

v  მარტივი-ნერვის გაშიშვლებული დაბოლოებაა(ტკივილის)

v  რთული- ინკაფსულირებადი

zerele

ü  tkivilis,

ü  siTbo-sicivis,

ü  nawilobriv Sexebis (uxeSi Sexeba);

Rrma

 kinesTeziuri (anu segmentTa mdebareobis da gadanacvlebis mgrZnobeloba), zewolis, wonis, nawilobriv Sexebis (nazi Sexeba);

rTuli:

1. organzomilebiani – grafesTezia, igive dermoleqsia (kanze cifrebis dawera);

2.  diskriminaciuli – ori erTdroulad miyenebuli gaRizianebis sivrcobrivi garCeva;

3.  samganzomilebiani – stereognozia (xelSi daWerili sagnis gamocnoba). am ukanasknelis moSlaa ewodeba astereognozia.

WeSmariti astereognozia – aRwers sagans (mis Tvisebebs) magram ver asaxelebs mas (Txemis wilis dazianebis dros).

cru –stereoanesTezia – mgrZnobelobis sxvadasxva tipebis moSlis gamo (mag. zerele) ver aRiqvams sagnis Tvisebebs da amitom ver gamoicnobs sagans.

mgrZnobelobis moSlis saxeebi:

•          hipesTezia – mgrZnobelobis daqveiTeba.

•          globaluri – moSlilia zerelec da Rrmac;

•          disocirebuli – erT-erTi saxea moSlili.

1. siringomieluri disociacia – zerele mgrZnobeloba moSlilia, Rrma – Senaxulia (siringomieliis dros – rux nivTierebaSi Rruebis gaCena).

2. tabesuri disociacia – zerele Senaxulia, moSlilia Rrma mgrZnobeloba (zurgis tvinis ukana svetebis dazianebisas, rac neiroluesis dros xdeba).

mgrZnobelobis moSlis saxeebi:

•          hipesTezia – mgrZnobelobis daqveiTeba.

•          globaluri – moSlilia zerelec da Rrmac;

•          disocirebuli – erT-erTi saxea moSlili.

disocirebuli

1. siringomieluri disociacia – zerele mgrZnobeloba moSlilia, Rrma – Senaxulia (siringomieliis dros – rux nivTierebaSi Rruebis gaCena).

2. tabesuri disociacia – zerele Senaxulia, moSlilia Rrma mgrZnobeloba (zurgis tvinis ukana svetebis dazianebisas, rac neiroluesis dros xdeba).

3. Sidasaxeobrivi disociacia – roca mag. tkivilze moSlilia mgrZnobeloba, temperaturaze – Senaxulia (zerele mgrZnobelobis, Sidasaxeobrivad).

•          paresTezia – sxvadasxva usiamovno SegrZneba garegani gaRizianebis miyenebis gareSe.

paresTezia da tkivili miCneulia “+” simptomebad da iTvleba rom aris iritaciuli fenomeni (analizatoris gamtari gzis romelime doneze gaRizianebis SemTxvevaSi).

      Tu dazianebaa, maSin iqneba mgrZnobelobis Sesabamisi tipis gamovardna.

•          dizesTezia: Tvisobrivi (zezRurblovani gaRizianebis dros) da sivrcobrivi (amas miekuTvneba sinesTezia da poliesTezia)

sinesTezia:

1. aloesTezia(გაღიზიანება აღიქმება სხვა ადგილას)

2. Aაloheiria(აღიქმება სიმეტრიულ ადგილასაც)

tkivili:

1. lokaluri

2. proeqciuli (nervis gaswvriv, sainervacio zonaze vrceldeba)

3. iradiaciuli (erTi nervis sxvadasxva totebze vrceldeba)

4. areklili tkivili – Sinagani daavadebebis dros tkivili aris am organos Sesabamis dermatomebSi (zaxarin-hedis zonebi).

klinikuri TvalsazrisiT tkivili aris nevralgiuri da nevrituli.

nevralgiuri tkivili	nevrituli tkivili
SeteviTi (paroqsizmuli) xasiaTis	mudmivi
gamkravi (denis dartymis magvari)	mRrRneli
nervSi morfologiuri cvlilebebi ar vlindeba	nervSi aris morfologiuri cvlilebebi

reaqtiuli tkivili – zurgis tvinis fesvebis daWimvis dros.

• vasermani: av-fi wevs mucelze, gaSlili fexis awevisas tkivili aris barZayis wina zedapirze (welis fesvebis daWimva)
• mackeviCi: av-fi wevs mucelze, fexs movaxrevinebT muxlSi da vawvebiT win, tkivili aris barZayis wina zedapirze (welis fesvebis daWimva)
• lasegi: av-fi wevs zurgze da gaSlil fexs swevs zemoT, fexis ukana zedapirze aris tkivili (gavis fesvebis daWimva)
• kernigi: wevs zurgze, muxlSi movaxrevinebT fexs da wvivs vSliT 90⁰-kuTxiT, roca am dros zambarasaviT gvewinaaRmdegeba saxsari da aris tkivili, e.i. kernigi dadebiTia (gavis fesvebis daWimva). [wvivis 180⁰-kuTxiT gaSla – esaa meningealuri kernigi]
• bone: wevs zurgze, fexs vaxrevinebT muxlSi da menj-barZayis saxsarSi gadavuSliT lateralurad. Tu tkivili muxlSi moxrisas gvaqvs, e.i. gavis fesvebis daWimvaa, Tu menj-barZayis saxsarSi gadaSlis dros aris tkivili, e.i. am saxsris dazianebaa.
• sikari: wevs zurgze, fexebi gaSlili aqvs, terfis win gadmowevis dros (terfis dorsaluri moxra) tkivili gvaqvs fexis ukana gareTa zedapirze.
• neris I niSani: av-fi dgas fexze sworad, Tavs davaxrevinebT win da tkivili aris welis areSi (welis fesvebis daWimva)
• neris II niSani: dgas fexze, veubnebiT rom moixaros welSi, tkivili aris welis areSi (esec welis fesvebis dazianebis dros).

kisris fesvebis daWimvis niSnebi:

•          paravertebruli wertilebis mtkivneuloba (rac gamoiyeneba faqtiurad yvela doneze, xerxemalze)

•          Tavis ukan gadmowevisas mtkivneuloba kiserSi (am dros erT xels vaTavsebT kiserze, meores – Sublze, biZgebiT)

•          Tavis gverdze motrialeba – erTi xeli nikapTan, meore – safeTqelTan, Tavs vatrialebT biZgebiT. tkivils iZleva kiserSi.

•          laviwzeda, laviwqveda, beWzeda da beWqveda midamoebis palpacia iZleva tkivils adgilobrivad.

                                                                                                        ნინო შენგელია